శ్రీ పరశురామేశ్వర స్వామి దేవస్థానం, గుడిమల్లం: పురాతన శివాలయం

Sri Parasurameshwara Swamy Temple, Gudimallam: An Ancient Shiva Shrine

పరిచయం

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని తిరుపతి జిల్లా, ఏర్పేడు మండలంలో ఉన్న గుడిమల్లం గ్రామం ఒక చిన్న పల్లెటూరు అయినప్పటికీ, దాని చారిత్రక, ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత దీనిని ప్రపంచ పటంలో నిలిపింది. ఈ గ్రామంలో ఉన్న శ్రీ పరశురామేశ్వర స్వామి దేవస్థానం భారతదేశంలోనే అత్యంత పురాతన శివాలయాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ ఆలయంలోని శివలింగం క్రీస్తుపూర్వం (క్రీ.పూ.) 2వ శతాబ్దం నాటిదని భారత పురాతత్వ సర్వేక్షణ (ASI) నిర్ణయించింది, ఇది దాని ప్రాచీనతను మరియు ప్రత్యేకతను సూచిస్తుంది. తిరుపతి నగరానికి ఆగ్నేయ దిశలో సుమారు 23 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ ఆలయం, శివభక్తులకు మాత్రమే కాకుండా చరిత్రకారులకు, పురాతత్వ ఔత్సాహికులకు కూడా ఒక ముఖ్యమైన క్షేత్రంగా నిలుస్తుంది.
గుడిమల్లం శివలింగం ఒకే శిలపై చెక్కబడిన ఒక స్వయంభూ లింగంగా చెప్పబడుతుంది మరియు దీని ఆకారం స్పష్టంగా పురుషాంగం రూపాన్ని పోలి ఉంటుందని చరిత్రకారులు మరియు పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తలు అభిప్రాయపడతారు

ఆలయ చరిత్ర

గుడిమల్లం శివలింగం ఒక స్వయంభూ లింగంగా పరిగణించబడుతుంది, అంటే ఇది సహజంగా ఏర్పడినదని భావిస్తారు. ఈ ఆలయం ఆంధ్ర శాతవాహనుల కాలంలో (క్రీ.పూ. 2వ శతాబ్దం నుండి క్రీ.శ. 3వ శతాబ్దం వరకు) నిర్మితమైనట్లు చారిత్రక ఆధారాలు సూచిస్తున్నాయి. శాతవాహనులు దక్షిణ భారతదేశంలో శక్తివంతమైన రాజవంశంగా పరిగణించబడతారు, వారి కాలంలో అనేక దేవాలయాలు, స్థూపాల నిర్మాణం జరిగింది. గుడిమల్లం ఆలయం వారి ఆధ్యాత్మిక, సాంస్కృతిక వారసత్వానికి ఒక ప్రముఖ ఉదాహరణ.

ఈ ఆలయంలోని శివలింగం ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, ఇది ఒకే శిలపై త్రిమూర్తుల (బ్రహ్మ, విష్ణు, శివ) లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ లింగం శివుని రూపంలో ఉంటూ, దానిపై చెక్కబడిన శిల్పాలు విష్ణువు, బ్రహ్మల సంకేతాలను సూచిస్తాయని కొందరు పండితులు విశ్వసిస్తారు. ఈ అరుదైన లక్షణం దీనిని ప్రపంచంలోనే అత్యంత విశిష్టమైన శివలింగాలలో ఒకటిగా చేస్తుంది.

స్థల పురాణం ప్రకారం, ఈ శివలింగాన్ని పరశురాముడు పూజించాడని చెబుతారు. పరశురాముడు, విష్ణువు యొక్క ఆరవ అవతారంగా పరిగణించబడతాడు, తన తల్లిని సంహరించిన పాపం నుండి విముక్తి పొందేందుకు ఈ ప్రాంతంలో తపస్సు చేసినట్లు పురాణ కథనాలు వివరిస్తాయి. అందుకే ఈ ఆలయం “పరశురామేశ్వర స్వామి దేవస్థానం” అని పిలువబడుతుంది. ఈ లింగం మొదట బహిరంగ ప్రదేశంలో ఉండి, తరువాతి కాలంలో దాని చుట్టూ ఆలయ నిర్మాణం జరిగినట్లు చరిత్రకారులు భావిస్తారు.

ఆలయ నిర్మాణం

గుడిమల్లం ఆలయం యొక్క నిర్మాణం సరళమైనది అయినప్పటికీ, దాని పురాతన శైలి దీనిని విశిష్టంగా చేస్తుంది. గర్భగుడి చతురస్రాకారంలో ఉంటుంది మరియు దాని పైభాగంలో చిన్న గోపురం ఉంటుంది. ఈ గోపురం తరువాతి కాలంలో చోళులు లేదా విజయనగర రాజుల కాలంలో నిర్మించబడి ఉండవచ్చు, ఎందుకంటే లింగం కంటే ఆలయ భవనం చాలా ఆలస్యంగా నిర్మితమైందని ఆధారాలు సూచిస్తున్నాయి. లింగం సుమారు 5 అడుగుల ఎత్తు కలిగి ఉంటుంది మరియు గట్టి, ముదురు గోధుమ రంగు రాతితో చెక్కబడి ఉంటుంది. దీని దిగువ భాగం నేలలో పాతిపెట్టబడి ఉండటం వల్ల దాని పూర్తి పొడవు స్పష్టంగా కనిపించదు.

ఆలయ ప్రాంగణంలో ఆనందవల్లి దేవి (పార్వతి), శ్రీవల్లీ దేవసేన సమేత సుబ్రహ్మణ్య స్వామి, సూర్య భగవాన్, వినాయకుడు వంటి ఇతర దేవతల విగ్రహాలు కూడా కొలువై ఉన్నాయి. ఈ విగ్రహాలు ఆలయం యొక్క సందర్శనీయతను మరింత పెంచుతాయి. ఆలయ గోడలపై కనిపించే శిల్పాలు శాతవాహన కాలపు కళాత్మక శైలిని ప్రతిబింబిస్తాయి, ఇవి చాలా సరళంగా ఉంటూ కూడా అద్భుతమైన చెక్కడం పనితనాన్ని చూపిస్తాయి.

పురాతత్వ ప్రాముఖ్యత

గుడిమల్లం ఆలయం భారత పురాతత్వ సర్వేక్షణ (ASI) ఆధీనంలో 1964 నుండి రక్షించబడుతోంది. ఈ ఆలయం నుండి లభించిన శాసనాలు, శాతవాహన కాలానికి చెందిన కుండలు, 42x21x6 అంగుళాల పెద్ద ఇటుకలు వంటి వస్తువులు దీని ప్రాచీనతను నిరూపిస్తాయి. పురాతత్వ శాస్త్రవేత్త టి. ఎ. గోపినాథ రావు ఈ లింగం యొక్క వివరణాత్మక అధ్యయనం చేసి, దీనిని ఒక అపూర్వమైన శిల్పంగా వర్ణించారు. ఈ లింగం దిగువ భాగంలో ఒక వ్యక్తి రూపం చెక్కబడి ఉంది, ఇది శాతవాహన కాలపు శైవ సంప్రదాయాలను సూచిస్తుందని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.

ఈ ఆలయం తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం కంటే ప్రాచీనమైనదని చెప్పబడుతుంది, ఇది దాని చారిత్రక విలువను మరింత పెంచుతుంది. ఈ లింగం మొదట బహిరంగంగా ఉండి, సుమారు వెయ్యి సంవత్సరాల తరువాత చోళులు లేదా విజయనగర రాజుల కాలంలో ఆలయ నిర్మాణం జరిగినట్లు నిర్ధారించబడింది. ఈ ఆలయం శైవమత వ్యాప్తికి ఒక ప్రారంభ కేంద్రంగా పనిచేసినట్లు చరిత్రకారులు భావిస్తారు.

ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత

ఈ ఆలయంలోని శివలింగం పరశురాముడు పూజించినట్లు చెప్పబడటం వల్ల దీనికి విశేషమైన ఆధ్యాత్మిక శక్తి ఉందని భక్తులు విశ్వసిస్తారు. ఈ లింగం ఒకే శిలపై త్రిమూర్తుల సంకేతాలను కలిగి ఉండటం దీనిని అసాధారణమైన దైవిక క్షేత్రంగా చేస్తుంది. ఇక్కడ జరిగే పూజలు, అభిషేకాలు భక్తులకు మానసిక శాంతిని, ఆధ్యాత్మిక ఉన్నతిని కలిగిస్తాయని నమ్ముతారు.

ప్రతి సంవత్సరం మహాశివరాత్రి సందర్భంగా ఈ ఆలయంలో విశేష పూజలు, ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. ఈ సమయంలో స్థానిక భక్తులతో పాటు దూర ప్రాంతాల నుండి కూడా చాలా మంది సందర్శకులు వస్తారు. ఈ ఆలయం శివభక్తులకు ఒక పవిత్ర యాత్రా స్థలంగా పరిగణించబడుతుంది.

సందర్శన సమాచారం

గుడిమల్లం ఆలయం తిరుపతి నగరం నుండి సుమారు 23 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉండటం వల్ల, రహదారి ద్వారా సులభంగా చేరుకోవచ్చు. రేణిగుంట విమానాశ్రయం నుండి కూడా ఈ ఆలయం చాలా సమీపంలో ఉంటుంది, ఇది దేశ విదేశీ పర్యాటకులకు అనుకూలంగా ఉంటుంది. ఆలయం సాధారణంగా ఉదయం 6 గంటల నుండి సాయంత్రం 6 గంటల వరకు తెరిచి ఉంటుంది, అయితే పండుగల సమయంలో ఈ సమయాలు మారవచ్చు.

ఆలయ సంరక్షణ

ఈ ఆలయం 1964 నుండి భారత పురాతత్వ సర్వేక్షణ (ASI) ఆధీనంలో ఉంది. దీని సంరక్షణ, నిర్వహణ కోసం ASI ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకుంటుంది. 1973లో ఈ ఆలయాన్ని జాతీయ సంపదగా గుర్తించారు, దీని వల్ల దీని చారిత్రక విలువను కాపాడేందుకు విశేష కృషి జరుగుతుంది.

ముగింపు

శ్రీ పరశురామేశ్వర స్వామి దేవస్థానం, గుడిమల్లం ఒక సాధారణ గ్రామంలో ఉన్నప్పటికీ, దాని పురాతనత, ఆధ్యాత్మికత, చారిత్రక విలువలు దీనిని ఒక అమూల్యమైన సంపదగా చేస్తాయి. ఈ ఆలయం శాతవాహన కాలం నాటి శైవ సంప్రదాయాలకు ఒక జీవన సాక్ష్యంగా నిలుస్తుంది. ఇక్కడి శివలింగం యొక్క అరుదైన రూపం, పరశురాముడి పూజలతో దీనికి ఉన్న సంబంధం దీనిని భక్తులకు మరియు చరిత్ర పరిశోధకులకు ఒక విశిష్ట క్షేత్రంగా చేస్తుంది. ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించడం ద్వారా మనం మన పురాతన సంస్కృతిని, ఆధ్యాత్మిక వారసత్వాన్ని దగ్గరగా అనుభవించవచ్చు.