2025లో మహాశివరాత్రి అనేది హిందూ సంప్రదాయంలో అత్యంత పవిత్రమైన పండుగలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది, ఇది భగవాన్ శివుడికి అంకితం చేయబడిన ఒక ప్రత్యేకమైన రాత్రి, ఈ సంవత్సరం ఈ పండుగ ఫిబ్రవరి 26, బుధవారం రోజున జరుపుకోబడుతుంది. ఈ రోజు శివభక్తులకు అపారమైన ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటుంది, ఎందుకంటే ఈ రాత్రి సమయంలో ఆధ్యాత్మిక శక్తులు అత్యంత ఉత్పన్నంగా ఉంటాయని, శివుని దివ్య ఆశీస్సులను పొందడానికి ఇది ఒక అద్భుతమైన అవకాశంగా భావిస్తారు. ఈ పవిత్ర దినంలో భక్తులు ఉపవాస దీక్షను ఆచరిస్తారు, శివలింగానికి పూజలు చేస్తారు, ధ్యానంలో మునిగిపోతారు మరియు రాత్రంతా జాగరణ చేస్తూ శివుని ఆరాధనలో గడుపుతారు. ఇప్పుడు మహాశివరాత్రి 2025కి సంబంధించిన ముఖ్యమైన సమయాలు, ఉపవాస దీక్ష ప్రారంభం మరియు ముగింపు సమయాలు, అలాగే పండుగకు సంబంధించిన ఇతర ముఖ్యమైన వివరాలను విస్తృతంగా చర్చిద్దాం.
మహాశివరాత్రి 2025 ముఖ్యమైన సమయాలు
మహాశివరాత్రి రోజున శివుని పూజలు నిశీథ కాలంలో, అనగా అర్ధరాత్రి సమయంలో, లేదా రాత్రి సమయంలో నాలుగు విభాగాలుగా విభజించబడిన ప్రహరాలలో జరుగుతాయి, ఈ సమయాలు శివుని ఆరాధనకు అత్యంత అనుకూలమైనవిగా పరిగణించబడతాయి. 2025లో ఈ ముఖ్యమైన సమయాలు స్థానిక పంచాంగ లెక్కల ఆధారంగా కొంత వ్యత్యాసం కలిగి ఉండవచ్చు, కానీ సాధారణంగా ఈ క్రింది విధంగా ఉంటాయి:
- చతుర్దశి తిథి ప్రారంభం: ఫిబ్రవరి 26, 2025 ఉదయం 11:08 గంటల నుండి ఈ తిథి ఆరంభమవుతుంది, ఇది మహాశివరాత్రి పూజలకు ప్రాతిపదికగా ఉంటుంది.
- చతుర్దశి తిథి ముగింపు: ఫిబ్రవరి 27, 2025 ఉదయం 8:54 గంటల వరకు ఈ తిథి కొనసాగుతుంది, ఈ సమయంలో ఉపవాసం పూర్తి చేయడానికి అనువైన సమయం ఉంటుంది.
- నిశీథ కాల పూజ సమయం: ఫిబ్రవరి 27, అర్ధరాత్రి 12:09 గంటల నుండి 12:59 గంటల వరకు, సుమారు 50 నిమిషాల పాటు ఈ సమయం కొనసాగుతుంది, ఇది శివునికి అత్యంత ప్రీతికరమైన సమయంగా భావించబడుతుంది.
- ప్రథమ ప్రహర పూజ సమయం: ఫిబ్రవరి 26, సాయంత్రం 6:19 గంటల నుండి రాత్రి 9:26 గంటల వరకు ఈ మొదటి భాగంలో శివపూజ జరుగుతుంది.
- ద్వితీయ ప్రహర పూజ సమయం: ఫిబ్రవరి 26, రాత్రి 9:26 గంటల నుండి ఫిబ్రవరి 27, అర్ధరాత్రి 12:34 గంటల వరకు రెండవ భాగంలో పూజలు కొనసాగుతాయి.
- తృతీయ ప్రహర పూజ సమయం: ఫిబ్రవరి 27, అర్ధరాత్రి 12:34 గంటల నుండి తెల్లవారుజాము 3:41 గంటల వరకు మూడవ భాగంలో శివ ఆరాధన జరుగుతుంది.
- చతుర్థ ప్రహర పూజ సమయం: ఫిబ్రవరి 27, తెల్లవారుజాము 3:41 గంటల నుండి ఉదయం 6:48 గంటల వరకు నాల్గవ మరియు చివరి భాగంలో పూజలు నిర్వహించబడతాయి.
ఉపవాస దీక్ష ప్రారంభం మరియు ముగింపు సమయాలు
- ఉపవాసం ప్రారంభం: ఫిబ్రవరి 26, 2025 ఉదయం సూర్యోదయం తర్వాత లేదా సాయంత్రం పూజకు ముందు సంకల్పం చేసుకుని ఉపవాస దీక్షను ప్రారంభించవచ్చు, భక్తులు తమ శారీరక సామర్థ్యం మరియు ఆరోగ్య పరిస్థితుల ఆధారంగా ఉపవాస రకాన్ని ఎంచుకోవచ్చు.
- ఉపవాసం ముగింపు (పారణ సమయం): ఫిబ్రవరి 27, 2025 ఉదయం 6:48 గంటల నుండి 8:54 గంటల మధ్యలో, అనగా చతుర్దశి తిథి ముగిసే ముందు, ఉపవాసాన్ని పూర్తి చేసేందుకు ఇది సరైన సమయంగా ఉంటుంది.
ఉపవాస దీక్షలో రెండు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి, ఇవి భక్తుల విశ్వాసం మరియు సామర్థ్యాన్ని బట్టి ఆచరించబడతాయి:
- నిర్జల వ్రతం: ఈ రకమైన ఉపవాసంలో భక్తులు ఆహారం మరియు నీటిని కూడా పూర్తిగా తీసుకోకుండా ఉంటారు, ఇది అత్యంత కఠినమైన మరియు సవాలుతో కూడిన ఉపవాస రీతిగా పరిగణించబడుతుంది.
- ఫలాహార వ్రతం: ఈ రకమైన ఉపవాసంలో భక్తులు పండ్లు, పాలు, నీరు వంటి సాత్విక ఆహారాలను మాత్రమే తీసుకుంటారు, ఇది సాధారణంగా ఎక్కువ మంది భక్తులు ఎంచుకునే సులభమైన ఉపవాస రీతి.
ఉపవాస దీక్షలో పాటించాల్సిన నియమాలు
- ఉపవాస రోజున ఉదయం త్వరగా నిద్ర లేచి, స్నానం చేసి, శుభ్రమైన మరియు సాంప్రదాయ దుస్తులను ధరించడం ఆవశ్యకం, ఇది శరీరాన్ని మరియు మనస్సును పవిత్రంగా ఉంచడానికి సహాయపడుతుంది.
- ఇంటిని, ముఖ్యంగా పూజా స్థలాన్ని శుభ్రంగా ఉంచడం చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే శుచిత్వం శివుని ఆరాధనలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
- ఉప్పు, ధాన్యాలు, ఉల్లిపాయలు, వెల్లుల్లి, మాంసాహారం వంటి తామసిక ఆహారాలను పూర్తిగా విడిచిపెట్టాలి, ఇవి ఆధ్యాత్మిక శుద్ధతను దెబ్బతీస్తాయని నమ్ముతారు.
- సాత్విక జీవన విధానాన్ని అనుసరించాలి, అనగా దుర్వ్యసనాలు, కోపం, వివాదాలు, అసత్యం వంటి వాటి నుండి పూర్తిగా దూరంగా ఉండాలి, ఇది మనస్సును శాంతిమయంగా ఉంచుతుంది.
- శివుని మంత్రాలను, ఉదాహరణకు “ఓం నమః శివాయ”ను జపించడం, ధ్యానం చేయడం వంటివి ఈ రోజున చేయవలసిన ముఖ్యమైన కార్యక్రమాలు, ఇవి ఆధ్యాత్మిక ఉన్నతిని కలిగిస్తాయి.
పండుగకి సంబంధించిన ఇతర వివరాలు
మహాశివరాత్రి అనేది శివుడు మరియు పార్వతి దేవి వివాహం జరిగిన రాత్రిగా లేదా శివుడు తాండవ నృత్యం చేసిన రాత్రిగా పురాణాలలో చెప్పబడుతుంది, ఈ రోజున భక్తులు శివలింగానికి పాలు, తేనె, నీరు, బిల్వపత్రాలతో అభిషేకం చేస్తారు, ఇది శివునికి అత్యంత ఇష్టమైన సమర్పణగా భావించబడుతుంది. రాత్రంతా జాగరణ చేయడం ద్వారా భక్తులు ఆధ్యాత్మిక శక్తిని సంపాదించవచ్చని, తమ పాపాల నుండి విముక్తి పొందవచ్చని విశ్వసిస్తారు.
- ప్రాముఖ్యత: ఈ రాత్రి సమయంలో శివుని దివ్య శక్తులు భూమిపై వ్యాప్తి చెందుతాయని, భక్తులు తమ పాపాల నుండి విముక్తి పొంది, ఆధ్యాత్మిక ఉన్నతి దిశగా అడుగులు వేస్తూ మోక్షాన్ని పొందే అవకాశం ఉంటుందని హిందూ విశ్వాసం.
- పూజా విధానం: శివలింగానికి పాలు, తేనె, నీరు, పంచామృతంతో అభిషేకం చేయడం, బిల్వపత్రాలు సమర్పించడం, శివ చాలీసా లేదా శివ పంచాక్షరి స్తోత్రం పఠించడం, ఆరతి చేయడం వంటి కార్యక్రమాలు ఈ రోజున జరుగుతాయి.
- ఆచారాలు: రాత్రంతా భజనలు, కీర్తనలు, శివాలయ దర్శనం చేయడం, శివ నామ స్మరణలో మునిగిపోవడం వంటివి ఈ పండుగలో భాగంగా ఉంటాయి.